KNAG onderwijsdag 2015

Dit is dé dag voor iedereen die zich bezig houd met aardrijkskundeonderwijs. Het thema van dit jaar is: “Toekomst” en daarom zagen we veel innovaties. In de ochtend was er een plenair programma met lezingen en in de middag hadden we de keuze uit verschillende workshops om deze dag voor iedereen interessant te maken. Ik ben geen lid van KNAG maar deze dag was alsnog toegankelijk voor mij, hier ben ik ook erg blij mee.
Bij het plenaire gedeelte was er allereerst de melding dat begin 2016 de website www.geografie.nl vernieuwt wordt. Daarnaast werd de aandacht gelegd op het lespakket van de KNAG: Hoog water op het schoolplein.
Rob Adriaens, Joop van der Schee en Jeroen Rijlaarsdam spraken over de Geo Future School. Dit is een interdisciplinair programma waar veel van de huidige schoolvakken in terugkomen. Dit klinkt zeker veelbelovend aangezien het ook zeer praktijkgericht is met de vele opdrachten uit ‘het echte leven’ i.p.v. verzonnen opdrachten.
NESSC presenteerde de lancering van de nieuwe website www.tippingpointahead.nl. Hier kunnen have/vwo leerlingen terecht met al hun vragen over de tipping points (kantelpunten) van het klimaat. Ze komen zo direct in contact met wetenschappers voor informatie voor hun profielwerkstuk. De makers van het beste profielwerkstuk over het klimaat maken kans op een reis naar IJsland!
Er waren nog meer sprekers, bijvoorbeeld Henk Ovink en Zef Hemel maar hun woorden vond ik niet passen bij het thema toekomst in combinatie met technologie. Dit heb ik achterwege gelaten.
Met mijn keuze van workshops heb ik mij vooral gericht op digitale middelen en innovatie bij educatieve uitgeverijen.
Digitaal (kaart) materiaal voor in de AK les.
Er is erg veel. Dat is zeker de conclusie. In deze workshop werden bij lange na niet alle mogelijkheden benoemt, maar zeker wel een paar goede. Daarbij ook goede voorbeelden hoe deze toepassingen gebruikt kunnen worden in de les. Ik zal de genoemde toepassingen toelichten.
Spotzi
Deze applicatie en website toont erg veel verschillende soorten thematische kaarten. De interface en werking is erg goed. Sommige kaarten zijn te downloaden maar de focus ligt op het bekijken van kaarten, bijvoorbeeld als ondersteuning van een les over een bepaald onderwerp.
World in figures
Deze applicatie en website van de economist bevat zeer veel data. De data is niet gekoppeld aan een kaart maar bevat vaak wel een ruimtelijke component zoals een land of een gebied. Registratie is verplicht.
World mapper
Deze website maakt kaarten over allerlei onderwerpen en geeft deze op een bijzondere manier weer. De omvang van een land wordt namelijk aangepast aan het onderwerp. Zoals deze kaart van de wereldpopulatie.
Gapminder
Dit is een krachtige weergave van de ontwikkeling (levensverwachting en inkomen per persoon) van landen over te tijd. In deze animatie wordt duidelijk hoe dat is gegaan over de afgelopen 200 jaar. Er wordt geen gebruik gemaakt van kaarten maar deze weergave geeft het ook erg beeldend weer. Ook zijn er veel downloads te vinden die erg handig zijn voor tijdens de les.
Tellmaps
Deze website biedt thematische kaarten op veel verschillende, serieuze, onderwerpen. Zoals onderwijs, gezondheid of democratie. De kaarten zijn te bekijken in een viewer maar ook te downloaden als afbeelding en de data als Excel of Xml bestand.
Google forms+Edgis+Arcgis
In de onderstaande video wordt uitgelegd hoe dit werkt. Het werkt erg simpel en de resultaten zijn geweldig. Je kan je leerlingen met hun smartphone allerlei data laten verzamelen aan de hand van hun locatie en dat op de kaart zetten. Bijvoorbeeld waar bepaalde soorten prullenbakken staan. De websites die hiervoor nodig zijn, zijn:
http://edgis.org/sdm/
ArcGisOnline
In de volgende video wordt uitgelegd hoe dit werkt:
Adaptief leren, ook in de aardrijkskundeles? (Malmberg)
In deze workshop ging Malmberg met de leerkrachten in contact over hoe adaptieve technologie te gebruiken in de aardrijkskundeles. Malmberg was hier zelf nog aardig zoekend in en vroeg vooral bij welke onderdelen van aardrijkskunde de docenten potentie zagen voor de adaptieve technologie van Knewton. De mogelijkheden werden vooral gevonden bij het in stand houden van kennis die al aanwezig zou moeten zijn. Vooral bij het werken naar een toets in de verre toekomst of een examen met stof uit voorgaande jaren, is dit erg bruikbaar. Er is dan vaak geen tijd om alle onderwerpen met de hele klas opnieuw te behandelen. Daarnaast kan het ook erg bruikbaar zijn voor het leren van topografie en de benodigde rekenvaardigheden voor bijvoorbeeld het rekenen met schaal.
Samen leren vernieuwen met De Geo ( ThiemeMeulenhoff)
Ook deze workshop van ThiemeMeulenhoff was gericht op wat de docenten graag verwachten en willen van de digitale methode voor de bovenbouw. Er werden vragen gesteld en de digitale methode voor de onderbouw werd laten zien. Dit is de basis, de versie voor de bovenbouw wordt nog aangepast. Ook willen ze er graag een examentraining aan toe voegen.
De beurs
Behalve de verschillende workshops was er ook een beursvloer met veel verschillende bedrijven. Naast de bedrijven die ik hierboven al beschreven heb, zijn er nog een paar noemenswaardig.
De Rode Planeet, itembank aardrijkskunde, geschiedenis, biologie en rekenen. De itembank bevat toetsen en vragen.
In de klas van SchoolTV, bewerkte SchoolTV programma’s die geschikt zijn voor het VO. Alle video’s zijn kort, rond de 10 minuten en er zijn kijkvragen en verdiepingsopdrachten te downloaden. Het gebruik is gratis.
Stercollecties van VO-content
De Grote Bosatlas online, hier zijn erg veel kaarten uit de Bosatlas, maar ook extra kaarten te vinden. Sommige kaarten uit deze online versie gaan te veel in op details om in de Bosatlas te zetten, maar zijn wel erg interessant. Ook zijn de kaarten interactief en kan je doorklikken naar andere onderwerpen. In plaats van alle leerlingen de dikke atlas erbij te laten pakken en ze naar de juiste bladzijde te sturen, zet je de kaart gemakkelijk op het digibord. U bestelt een licentie van De Grote Bosatlas Online voor 95 euro, per locatie, per schooljaar.
Het Nederlands Watermuseum in Arnhem biedt verschillende lespakketten aan voor het VMBO, HAVO en VWO. Er zijn lespakketten voor in het museum maar er zijn ook mogelijkheden om de materialen in de klas te halen.
Quintel biedt gratis lesmateriaal aan over energie. Er zijn veel verschillende pakketten en modules.
Daarnaast wil ik u wijzen op het document van Tim Favier over Geo-informatietechnologie in het voortgezet aardrijkskundeonderwijs. Hierin staan zeer veel toepassingen en mogelijkheden beschreven.
Terugblik
Het was een zeer geslaagde dag, ik heb veel nieuwe kennis opgedaan en ik hoop dat ik die met jullie heb kunnen delen. Ik wil graag nog wat meegeven over het thema van deze dag. Toekomst. De toekomst van aardrijkskundeonderwijs ligt niet vast, maar het gaat zeker richting digitale methodes en digitale toetsen. Maar vergeet niet dat ook GIS en andere digitale kaarten en andere toepassingen erg belangrijk zijn. Leerlingen horen te weten hoe Google Maps werkt, maar weten ze dat ook? En weten ze de mogelijkheden van GIS eigenlijk wel? Dat het levens red bijvoorbeeld? Probeer eens uit of je GIS kan verwerken in je lessen of kijk of de cursus crisismanagement van GeoFort te realiseren is.
Laat je leerlingen ermee kennismaken en laat ze zien wat je allemaal met aardrijkskunde en GIS kan, voor uw en hun toekomst.